شکی نیست که فرآیند گریم و تغییراتی که در آن انجام می‌شود می‌تواند هم برای مخاطب و هم برای بازیگر تجربه فوق العاده‌ای باشد. گریم خوب، کلید خلق شخصیت‌های خیالی و همچنین شخصیت‌هایی بسیار نزدیک به واقعیت است.
بیش از یک قرن از تولد سینما می‌گذرد و مصداق‌های زیادی از گریم‌های خوب، خلاقانه و به یاد ماندنی در تاریخ سینما به ثبت رسیده است؛ از اولین نسخه سینمایی «شبه اپرا» در سال 1925 که مو را بر تن مخاطب سیخ می‌کرد، گرفته تا گریم تحسین برانگیز «ماریون کوتیار» در فیلم سینمایی «زندگی چون گل سرخ» و بسیاری دیگر.
در زیر مروری داریم بر برخی از بهترین گریم‌های تاریخ تاریخ سینما: *«داستین هافمن» در فیلم سینمایی «توتسی» (1982)/ هافمن:اوه خدای من انگار دارم به دخترم نگاه می‌کنم. «داستین هافمن» در این فیلم در نقش یک زن ظاهر شد و به قدری نتیجه خوب بود که «هافمن» زمانیکه جلوی آیینه ایستاد تا نتیجه کار ببیند، فریاد زد:«اوه خدای من انگار دارم به دخترم نگاه می‌کنم.انگار خودم را نمی‌شناسم».
هافمن پیش از آن گفته بود، تنها در صورتی حاضر است بازی در این نقش را بپذیرد که گریمش به حدی خوب باشد که نه تنها در دنیای سینما که در پشت صحنه هم، همه او را با این گریم به عنوان یک زن باور کنند.
گریم طاقت فرسا و چند ساعته «هافمن»، علاوه بر کار بروی پوست صورت او؛ از رفع چین و چروک‌ها و جاهای جوش گرفته تا صفت کردن پوست صورت؛ شامل کار بروی دندان‌ها و دیگر اندام بدن بود.
*«جف گلدبلوم» در فیلم سینمایی «مگس» (1986)/گریمی تحسین‌برانگیز که باعث پایه‌گذاری جایزه اسکار بهترین گریم شد این فیلم ترسناک و تخیلی به کارگردانی «دیوید کروننبرگ» و بازی «جف گلدبلوم» در آن سال مورد استقبال علاقمندان به ژانر وحشت قرار گرفت.
گریم «جف گولدبلوم» در این فیلم به قدری ماهرانه بود که هر دو گریمور او برنده جایزه اسکار شدند.
«مگس» داستان یک دانشمند باهوش اما عجیب و غریب است که پس از یک آزمایش ناموفق سعی می‌کند یه یک موجود غول‌آسای نیمه انسان نیمه مگس تبدیل شود و این تغییرات در هفت مرحله با هفت گریم متفاوت طی سه ماه انجام شد و برای گریم انجام شده در تصویر بالا از بیش از پنج پوند مواد گریم استفاده شده است.
*«جان هرت» در «مرد فیل‌نما» (سال 1980)/ 7 ساعت گریم در روز که خشم «جان هرت» را برانگیخت «جان هرت» در این فیلم در نقش «جان مریک» براساس داستان زندگی یک انسان اهل انگلستان که به‌دلیل مشکل فیزیکیِ چهره‌اش به مرد فیل‌نما معروف شد، بازی کرد.
«جان هرت» برای آنکه چهره‌ای شبیه به مرد فیل نما داشته باشد هربار مجبور بود تا حداقل 7 ساعت بی‌حرکت در اتاق گریم بنشیند و اگرچه قرارداد را با علاقه و بدون تردید امضاء کرده بود ولی زمانیکه دید مجبور به تحمل این حجم از گریم است، خیلی زود عصبانی شد.
«کریس تاکر»، گریمور فیلم برای هر بار گریم باید از حداقل 15 تکه مجزا استفاده کند.
گریم این فیلم به قدری موفق و تأثیر گذار بود که آکادمی علوم و هنرهای سینمایی از آن پس، جایزه اسکار بهترین گریم را پایه‌گذاری کرد.
*«بوریس کارلوف» در فیلم سینمایی «عروس فرانکشتاین» (1931)/ تحمل 35 پوند آدامس، کتان و چسب عمل جراحی در هر بار گریم این فیلم چندمین اقتباس سینمایی از رمان «فرانکنشتاین» اثر «مری شلی» بود که با گریم ماهرانه‌ای که بروی «بوریس کارلوف» انجام شد، نسبت به دیگر نسخه‌های مورد قبول‌تر و باور پذیرتر بود.
«کارلوف» برای بازی در نقش «فرانکشتاین»، هر روز مجبور بود، 4 ساعت بروی صندلی بنشیند.
«جک پیرس»، گریمور فیلم به خاطر آنکه در آن زمان تکنولوژی گریم چندان پیشرفت نکرده بود و هنوز از سلیکون و لاتکس استفاده نمی‌شد، مجبور بود تا در هر بار گریم از 35 پوند آدامس، کتان و چسب عمل جراحی استفاده کند.
البته گفته می‌شود که «کارلوف» خود نیز برای آنکه هر چه بیشتر به چهره مطلوب این نقش نزدیک شود، نهایت همکاری را داشته و حاضر شده که پلاک‌های دندان خود را درآورده و گونه‌هایش را تمام مدت به سمت داخل نگاه می‌داشت.
63 سال بعد در سال 1994، نسخه دیگری از فیلم «فرانکشتاین» با بازی «رابرت دی نیرو» ساخته شد که گریم فوق‌العاده «دی‌نیرو» در نقش فرانکشتاین بسیار مورد توجه منتقدان قرار گرفت.
*«کیم هانتر» فیلم سینمایی «سیاره میمون‌ها» (1968)/از استخدام ده‌ها گریمور برای خلق صدها میمون تا حدود 5 ساعت و نیم گریم روزانه «جان چمبرز»، گریمور باسابقه هالیوود برای رسیدن به گریم مطلوب، هر بار «کیم هانتر» را 3 تا 5 ساعت و نیم ثابت در صندلی گریم نگاه می داشت.
«چمبرز» پیش از آنکه گریم فیلم «سیاره میمون‌ها» را آغاز کند برای مدت‌ها میمون‌های باغ وحش لس‌آنجلس را مورد تحقیق و بررسی قرار می‌داد و ساعت‌ها در جایی می‌نشست و به چهره و حرکات آنها خیره می‌شد.
گفته می‌شود، گریم بازیگران نقش میمون در این فیلم به حدی خوب و حرفه‌ای بود که بازیگران با وجود گریم‌های خود می‌توانستند به راحتی دیالوگ‌هایشان را بگویند.
مشکلی که برای گریم فیلم سینمایی «سیاره میمون‌ها» وجود داشت، این فیلم که برای این فیلم باید صدها گریم میمون (حدود 500 تا) انجام می‌شد و «چمبرز» به تنهایی از عهده این کار بر نمی‌آمد، بنا براین مجبور شد تا از تعداد زیادی از گریمورهای ماهر هالیوود دعوت به همکاری کند که این مسئله خود باعث ایجاد تأخیر در ساخت برخی از پروژه‌های سینمایی در هالیوود شد.
*«مارلون براندو» در فیلم سینمایی «پدرخوانده» (1972)/بازیگر سرکشی که حاضر نشد پروتزهای گریم را تحمل کند مهارت گریمور پروژه سینمایی «پدرخوانده» به قدری بود که زمانیکه این فیلم به نمایش درآمد کسی فکر نمی‌کرد که «دون کورلئونه» پیر و از کار افتاده، بازیگری باشد که تنها 47 سال دارد.
البته همکاری «براندو» با گریمور فیلم «پدرخوانده»، خالی از مشکل نبود، همانطور که «فرانسیس فورد کاپولا»، کارگردان فیلم، اعتراف کرده است: بی‌مبالاتی و بی‌نظمی «براندو» در پشت صحنه به قدری بود که کم مانده بود که این پروژه سینمایی با مشکل جدی روبرو شده و یا حتی شکست بخورد.
«براندو»ی سرکش برای این فیلم حاضر به تحمل پروتزهای سنگین نشد و گریمور مجبور شد تا برای آنکه او را چند دهه پیرتر نشان دهد، تنها از گریم استفاده کند.
تنها چیزی که به صورت«براندو» اضافه شد، استفاده ژل‌های حجم‌دهنده در نقاط فرورفته صورت بود.
*«شارلیز ترون» در فیلم سینمایی «هیولا» (2003)/گریمی به قیمت 14 کیلو اضافه وزن، سوختن موها و از دست دادن ابروها «شارلیز ترون»، بازیگر 40 ساله هالیوود که در زمان ساخت فیلم سینمایی «هیولا» تنها 28 سال داشت برای بازی در این فیلم تنها به گریم چهره اکتفا نکرد و با یک رژیم غذایی فشرده وزنش را 30 پوند ( حدود 14 کیلو) افزایش داد.
«هیولا» داستان واقعی زندگی «آیلین وورنوس»، قاتل زنجیره‌ای است که در سال 2002 به جرم کشتن حداقل 7 مرد در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 میلادی اعدام شد.
«تونی جی»، گریمور فیلم «هیولا» برای آنکه «ترون» هرچه بیشتر به «آیلین وورنوس» شبیه شود، با دکلره موهای او را سوزاند و ابروهایش را از ته زد.
همچنین صورت «ترون» با ترکیبی از «جوهر تاتو» و ماده‌ای دیگر اسپری شد تا ناصافی‌های صورت «وورنوس» بروی چهره وی بازسازی شود. علاوه بر اینها، از پروتز دندان و پلک نیز استفاده شد.
*«جانی دپ» در فیلم سینمایی «رنجر تنها» ( 2013)/گریمی که تحسین منتقدان را برانگیخت «جانی دپ» برای بازی در نقش «تونتو»، یک سرخپوست مبارز، توسط «جوئل هارلو»، گریمور مشهور هالیوود، بیش از یک ساعت و نیم گریم شد و نتیجه بسیار باور پذیر از آن درآمد و توانست تحسین منتقدان را برانگیزد.
فیلم سینمایی «رنجر تنها» به کارگردانی «گور وربینسکی» داستان روح یک سرخپوست جنگجوست که از یک مجری قانون به نام «جان رید» با بازی «ارمی همر»، یک قهرمان عدالت می‌سازد. هر دو قهرمان فیلم باید به کمک یکدیگر بر حرص و فساد غلبه کنند.
*«داگ جونز» در فیلم سینمایی «هزار توی پن» (2006 میلادی)/از تحمل 5 کیلو شاخ و دست و پاهای اضافه تا ریموتی کردن حرکات گوش و پلک «هزار توی پن»، فیلمی تخیلی به کارگردانی « گیلرمو دل تورو» است که در میان فیلم‌های مشابه خود یکی از سنگین‌ترین گریم‌ها را داشت که در این میان گریم «داگ جونز» برای بازی در نقش پان در این فیلم، یکی از پیچیده‌ترین گریم‌ها را داشت.
او برای بازی در این نقش مجبور به تحمل گریم تمام اعضای بدنش بود، پروتوزهای به کار رفته در بدن او به قدری سنگین بود که تنها سنگینی شاخ‌هایش حدود 5 کیلو بود که قدش را تا 20 سانت بلندتر نشان می‌داد.
پاهایی نیز به بدن او اضافه شد و پاهای واقعی‌اش نیز به صورت دیجیتالی در فیلم حذف شدند. البته در کنار این گریم‌ها، از نرم‌افزارهای پیشرفته کامپیوتری نیز استفاده شد.
البته نکته جالب توجه در گریم «داگ جونز» این بود که گوش‌ها و پلک‌های او را می‌شد از پشت صحنه به وسیله ریموت، کنترل کرد و این مسئله به «جونز» کمک می‌کرد تا با آن گریم سنگین، بهتر بتواند حرکات اعضای بدن مدیریت کند.
*«گری اولدمن» در فیلم سینمایی «هانیبال» (2001)/ بازیگری که نگران چشم‌هایش بود «گری اولدمن» در فیلم سینمایی «هانیبال» در نقش «ماسون ورگر»، مرد ثروتمندی بازی می‌کند که «دکتر لکتر» (هانیبال) او را مجبور کرده تا گوشت صورت خود را با چاقو بریده و به سگ‌ها بدهد.
«ریدلی اسکات»، به عنوان کارگردان فیلم به همراه «گرگ کانوم»، گریمور موفق هالیوود، برای رسیدن به نتیجه مطلوبی در رابطه با گریم چهره «اولدمن»، با چندین چندین پزشک و جراح پلاستیک و همچنین کارشناس مشورت کردند و در نهایت «اولدمن» برای ساعت‌ها بی‌حرکت بروی صندلی گریم نشست.
«کانوم» مجبور بود برای آنکه نتیجه گریم هر چه واقعی‌تر به نظر برسد به طور کامل لب‌ها، گونه‌ها و حتی پلک‌های «اولدمن» را از روی چهره‌اش محو کند.
«گری اولدمن» زمانیکه گریم آغاز شد به قدری نگران این حجم از گریم و تغییرات بود که از «کانوم» تقاضا کرد لااقل چشم‌هایش را باز بگذارد. نتیجه به قدری موفقیت آمیز بود که کسانی که فیلم را دیدند باور نمی‌کردند که «گری اولدمن» این نقش را بازی کرده باشد.
*«ادی مورفی» در فیلم سینمایی «پرفسور احمق» (1996)/دستمزد 12 میلیون دلاری برای بازی در هفت نقش متفاوت «پرفسور دیوانه» به کارگردانی «تام شادیاک» داستان پرفسوری است که به شدت از اینکه چاق است رنج می‌برد و همین مسئله باعث افسردگی او شده است.
«ادی مورفی» در این فیلم در نقش تمامی اعضای خانواده «کلامپ» به جزء «ارنی کلامپ جونیور» ایفای نقش کرده است. او برای بازی در هفت نقش از جمله دو نقش زن، در سال 1996، 12 میلیون دلار دستمزد گرفت.
«ریک بیکر»، گریمور صاحب نام هالیوود، هر روز سه تا 5 ساعت وقت صرف گریم «ادی مورفی» می‌کرد.
*«براد پیت» برای بازی در فیلم سینمایی «مورد عجیب و غریب بنجامین باتن» (2008)/از روزی 6 ساعت گریم تا خلق سری دیجیتالی هرکس فیلم سه ساعته «مورد عجیب و غریب بنجامین باتن» را دیده باشد، تحت تأثیر گریم و تغییر چهره «براد پیت» در این فیلم قرار گرفته است.
در حالی‌که بیش از 52 دقیقه از فیلم با استفاده از حقه‌های کامپیوتری ساخته شده ولی تیم پرکار گریم این پروژه سینمایی هر روز باید حداقل شش ساعت صرف گریم «براد پیت» می‌کردند که این پروسه معمولا هر روز از ساعت 2 بعد از ظهر شروع می‌شد.
در صحنه‌های کامپیوتر سر «بنجامین باتن» (با بازی براد پیت) دیجیتالی بوده و بدن او متعلق به «براد پیت» است که البته عوامل فیلم برای خلق این صحنه‌ها وقت و هزینه بسیاری صرف کرده‌اند. هماهنگی حرکات سر و بدن و همچنین حرکات چین و چروک صورت به صورت عادی جلوه کند، از مشکلات بزرک و زمان‌بر تیم گریم بود که سرانجام توانستند بر آن غلبه کنند.
«دیوید فینچر»، کارگردان فیلم در مصاحبه‌هایش به این مطلب اشاره کرده است که برای ساخت این فیلم تا چه حد استرس داشته زیرا از نتیجه کار چندان مطمئن نبوده در حالی‌که در این میان پای اعتبار او و دیگر عوامل و همچنین پول و زمانی زیادی در میان بود.
«گری کانوم» که فیلم‌های موفقی چون «دراکولای برام استوکر و هانیبال» را در کارنامه کاری خود دارد، به عنوان سرپرست تیم گریم، عوامل پروژه سینمایی «بنجامین باتن» را برای مدت 18 ماه همراهی کرد.
«مورد عجیب و غریب بنجامین باتن» داستان نوزاد سر راهی است که از یک بیماری بسیار نادر رنج می‌برد، او که تازه به دنیا آمده کامل شبیه به یک پیرمرد صد ساله از کار افتاده است و به مرور با گذر زمان او جوان و جوان‌تر می‌شود تا در نهایت در حالی‌که ازدواج کرده، تبدیل به یک نوزاد می‌شود و حال این همسر او (با بازی کیت بلانشت) است که باید از او نگهداری کند.
*شخصیت‌های افسانه‌ای سه گانه «ارباب حلقه‌ها» (2001-2003 میلادی)/ از تولید بیش از 10 هزار پروتز صورت، 1800 پا و 1000 لباس رزم تا ثبت رکورد در کتاب گینس سه گانه علمی تخیلی «ارباب حلقه‌ها» به کارگردانی «پیتر جکسون» که برنده جوایز اسکار زیادی از جمله بهترین طراحی لباس و گریم شد، یکی از پرکارترین پروژه‌های تاریخ سینما از نظر گریم محسوب می‌شود.
تیم طراح لباس و گریم این پروژه سینمایی تنها 1000 هزار لباس رزمی و بیش از 10 هزار پروتز صورت برای کار خود تهیه کردند.
و آنچه که نام این فیلم را در کتاب گینس به ثبت رساند تولید هزار و 800 پای هابیتی بود که بسیاری از این این پاها برای بازیگران اصلی این فیلم به کار رفت.
*«آرنولد شوارتزنگر» در فیلم سینمایی «ترمیناتور» (نابودگر) (2015-1984) اگر چه در بسیاری از صحنه‌های مربوط به فیلم «نابودگر» از جلوه‌های ویژه و حقه‌های کامپیوتری استفاده شده است ولی بسیاری از گریم‌های مربوط به چهره «آرنولد» در این فیلم بالاخص زمانیکه او دچار حادثه شده و چهره‌اش می‌سوزد، نه با استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری که با به کار بردن گریم واقعی طی ساعت‌ها سعی و تلاش تیمی 65 نفره ایجاد شده است.
این تیم 65 نفره برای هر چه طبیعی‌تر به نظر رسیدن جراحات صورت «آرنولد»، ساعت‌های طولانی با استفاده از هزاران قطعه سلیکون و پروتز روی صورت او کار می‌کردند.
* «جنیفر لارنس» در فیلم‌های «مردان ایکس: درجه اول» و «مردان ایکس: روزهای گذشته آینده» (2011 و 2014 میلادی)/ سوختگی پوست صورت و بدن به خاطر نصب 110 قطعه پروتز و استفاده از 8 لایه رنگ «جنیفر لارنس» که بخشی از شهرتش را مدیون بازی در این دو قسمت از سری فیلم‌های مردان ایکس است،برای بازی در نقش یک موجود جهش یافته شبیه به پری‌های دریایی، حداقل 60 درصد از بدنش به وسیله گریمی آب رنگین و بسیار سنگین پوشانده شد.
او برای بازی در این نقش مجبور بود هر روز 8 ساعت بی‌حرکت روی صندلی بنشیند تا گروه گریم کار خود را انجام دهند.
به گفته سازندگان فیلم «مردان ایکس»، در هر بار گریم، در بدن «لارنس» از حداقل 110 قطعه پروتز استفاده می‌شد. .
برای آنکه رنگ آبی چهره و بدن «لارنس» هر چه طبیعی‌تر به نظر برسد و در طول فیلمبرداری بتواند دوام پیدا کند، از سه لایه رنگ پایه آبی و 5 لایه اسپری رنگ استفاده می‌شد تا آنجا که این بازیگر جوان هالیوودی دچار صدمات جدی پوستی چون تاول و سوزش و خارش شده بود. به همین دلیل در قسمت دوم از فیلم او تنها از گردن به بالا گریم شد و در قسمت گردن به پایین از لباس استفاده کرد. از آن پس مدت زمان گریم او نیز از 8 ساعت به 3 ساعت در هر بار گریم رسید.
*«هوگو ویوینگ» برای فیلم «کاپیتان آمریکایی: اولین انتقام‌جو» (2011 میلادی)/بازیگری که به خاطر گریم‌های سنگین حاضر به بازی مجدد در قسمت‌های بعدی فیلم نشد برای این کار «دیوید وایت» و دستیارانش ابتدا یک ماسک سلیکونی قرمز رنگ از چهره «هوگو ویوینگ» تهیه کرده و سپس تلاش کردند تا تغییراتی بروی آن به وجود آورند به صورتی‌که گونه‌ها، شقیقه‌ها و دیگری قسمت‌های صورت هر چه استخوانی‌تر به نظر آید سپس آن را روی صورت «ویوینگ» نصب کردند و در نهایت با استفاده از نرم‌افزاهای کامپیوتری نوک بینی «ویوینگ» برداشته و چهره او لاغر و استخوانی‌تر شد.
«ویوینگ» برای بازی در این نقش هر روز 3 ساعت و نیم گریم می‌شد. او بعدها به خاطر گریم‌های طولانی مدت در این فیلم نسبت به بازی در قسمت‌های بعدی «کاپیتان آمریکایی» ابراز تنفر و انزجار کرد.
*«لیندا بلیر» برای فیلم سینمایی «جن گیر» (1973 میلادی)/ دیک اسمیت 2 تا 4 ساعت «دیگ اسمیت»، گریمور پیشکسوت هالیوود که فیلم‌های موفق زیادی چون «پدرخوانده» و «راننده تاکسی» را نیز در کارنامه کاری خود دارد، برای آنکه بتواند چهره «لیندا بلیر» را هر چه بیشتر به آنچه می‌خواهد نزدیک کند هر روز 2 تا 4 ساعت او را گریم می‌کرد.
«اسمیت» که در فیلم «پدرخوانده» با مجبور شده بود با بازیگر سرکشی چون «مارلون براندو» سر و کله بزند، تحت تأثیر صبوری «بلیر» هنگام گریم در فیلم «جن گیر» قرار گرفته بود.
