هنگام خرید گوشی، فروشنده ها معمولا نکاتی را در مورد باتری و نحوه شارژ کردن آن در اختیار خریدار قرار می دهند. این توصیه ها معمولا متفاوت و گاهی ضدو نقیض هستند و حتی ممکن است باعث سردرگمی خریداران شوند. گاه اما دلیل این تفاوت را باید در تنوع باتری ها جستجو کرد چرا که هر باتری برای هدف و کاربری خاص خود طراحی شده و به همین دلیل نحوه نگاهداری مخصوص به خود را دارد.
حال سوال این است که توصیه هایی که دریافت می کنیم تا چه اندازه کاربردی است؟ یا به عبارتی دیگر آیا رعایت نکردن این نکات می تواند به باتری گوشی آسیب جدی برساند؟ برای پاسخ به این سوالات، به بررسی پرسش های متداول در این مورد می پردازیم.
آیا شارژ مجدد باتری قبل از خالی شدن کامل آن، باعث کوتاه شدن عمر باتری می شود؟ هنوز در بین برخی از افراد این دو باور وجود دارد؛ اول اینکه قبل از خالی شدن کامل شارژ باتری، نباید مجدد آن را شارژ کرد و دوم اینکه پیش از پر شدن کامل باتری، نباید عملیات شارژ را متوقف کرد.
برای صحت وس قم این موضوع باید گفت که این باورها زمانی نه چندان دور، درست بودند. زمانی که از باتری های نیکل کادمیومی به جای باتری های لیتیم یونی استفاده می شد. این باتری ها که در بدو ورود تحولات مثبتی را در زمینه تکامل گوشی های موبایل ایجاد کردند، مشکلاتی نیز با خود به همراه آوردند. از جمله این مسائل، ویژگی Memory Defects بود که تاثیر محسوسی بر طول عمر باتری داشت؛ به این صورت که پس از هر بار شارژ ظرفیت باتری به اندازه بسیار کمی کاهش می یافت و توصیه می شد که برای بهبود این اشکال قبل از خالی شدن کامل باتری از شارژ مجدد آن خودداری شود تا از کاهش ظرفیت باتری جلوگیری شود.
با تمام این ملاحظات عمر باتری های نیکل کادمیومی به بیش از دو سال نمی رسید و جایگزینی آنها پس از این مدت اجتناب ناپذیر بود.
اما در باتری های لیتیم یونی وضع اندکی متفاوت است. این باتری ها حافظه ندارند و می توان آنها را با هر میزان شارژ، دوباره به جریان الکتریسته متصل کرد و شارژ آنها را تا صددرصد کامل کرد. البته روند شارژ در این باتری ها تا هشتاد درصد از حجم باتری به سرعت امکانپذیر است اما کامل شدن شارژ از هشتاد درصد تا صددرصد به صرف زمان بیشتری نیاز دارد.
گرچه برای شارژ مجدد این باتری ها، نیازی نیست تا منتظر خالی شدن کامل آنها بمانیم اما هر از گاهی صفر شدن شارژ می تواند تاثیر مثبتی بر عملکرد باتری به جای بگذارد. از این رو بهتر است این نکته را فراموش نکنیم که باتری های لیتیم یونی هم مانند سایر باتری ها، اگر برای مدت طولانی به کار گرفته نشوند، خالی شده و قابلیت استفاده مجدد را نخواهد داشت.
آیا هنگام شارژ شدن گوشی، می توان از آن استفاده کرد؟ اولین و ساده ترین مسئله ای که در اینگونه مواقع ایجاد می شود، طولانی تر شدن زمان شارژ است. مثلا اگر برای کامل شدن شارژ یک باتری 2000 میلی آمپری در حالت عادی به یک ساعت و نیم زمان نیاز باشد، استفاده در حین شارژ این زمان را افزایش می دهد.
درثانی شارژ شدن گوشی ها به خودی خود مقداری گرما تولید می کند و انجام بازی های سنگین، تماشای ویدیو و دانلود، این گرما را مضاعف می کند. حرارت ایجاد شده می تواند باعث داغ شدن بیش از اندازه گوشی شود، گرچه این میزان گرما به باتری صدمه چندانی وارد نمی کند اما بهتر است برای کاهش ریسک و استفاده بهینه از باتری در هنگام شارژ شدن از آن استفاده نشود.
گاهی اجرای بازی ها و برنامه های سنگین در حین شارژ، نه تنها باعث کندی فرآیند شارژ می شوند بلکه میزان شارژ در گذر زمان به جای افزایش با کاهش روبرو می شود. در اینگونه مواقع میزان شارژ ورودی با شارژ مصرفی هماهنگی ندارد. به عبارتی دیگر شارژ ورودی از شارژ مصرفی کمتر است.
این مسئله بیشتر زمانی رخ می دهد که از شارژر غیر اصل با جریان ورودی کمتر از نوع اورجینال برای شارژ کردن استفاده شود یا برنامه در حال اجرا انرژی زیادی از باتری می گیرد. در مورد افزایش تشعشع در هنگام شارژ اظهارنظرهای زیادی وجود دارد اما به نظر می رسد که آنچه باعث ساطع شدن امواج رادیویی قوی تر می شود، وجود سیگنال ضعیف است و نه باتری خالی!
بنابراین در جاهایی که سیگنال ضعیف است بهتر است در صورت امکان از مکالمه طولانی مدت با گوشی پرهیز شود اما انجام کارهای سبک مثل پاسخ به یک تماس مهم یا تبادل پیام، به هیچ وجه فشاری به باتری وارد نمی کند. با تمام این تفاسیر بهتر است که ریسک نکرده و تا جایی که امکان دارد از گوشی در حال شارژ برای کارهای سنگین استفاده نشود.
آیا در شارژ ماندن گوشی به مدت طولانی به باتری صدمه وارد می کند؟ برخی افراد ترجیح می دهند که گوشی خود را در طول شب شارژ کنند و همیشه نگران این موضوع هستند که مبادا مدت زمان طولانی شارژ به باتری آسیب برساند. البته این موضوع در مورد باتری های لیتیم یونی صحت ندارد. طراحی هوشمند این باتری ها به گونه ای است که پس از تکمیل ظرفیت باتری، عملیات شارژ متوقف می شود اما نباید این نکته را فراموش کرد که شارژ شدن گوشی با تولید گرما همراه است و اگر این باتری ها بیش از 24 ساعت شارژ شوند، بیش از اندازه داغ می شوند و این گرمای اضافه می تواند باعث بروز مشکلاتی شود. نگاه داشتن میزان شارژ گوشی بین 40 تا 80 درصد به طول عمر باتری کمک می کند.
آیا استفاده از شارژرهای غیراصل می تواند صدمه ای به باتری وارد کند؟ بله؛ در مواردی استفاده از این نوع شارژرها منشأ ایجاد دردسر می شود. اگر ناگزیر به استفاده از شارژر غیر اصل هستید بهتر است از به کار بردن شارژرهای غیراستاندارد و بی کیفیت خودداری کرده و حتما به مشخصات شارژر جدید توجه داشته باشید. این مشخصات باید با نوع اورجینال آن کاملا مطابقت داشته باشد.
جریان ورودی و ولتاژ در شارژهای گوناگون متفاوت است. اگر از شارژر غیر اصل استفاده می کنید نکته مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که میزان جریان ورودی آن بیش از اندازه تعیین شده برای گوشی شما نباشد چون اگر این جریان بیش از اندازه باشد، باتری توانایی نگهداری شارژ را از دست می دهد و به سرعت خالی می شود اما اگر آمپر ورودی کمتر از میزان تعیین شده باشد، هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد مگر اینکه روند شارژ شدن باتری کندتر می شود اما طبق مدارک مستند در مواردی استفاده از شارژر غیراصل خطرات فیزیکی نیز با خود به همراه داشته است؛ بنابراین برای کاهش ریسک بهتر است از انواع با کیفیت و اصلی شارژرها استفاده شود تا علاوه بر حفظ طول عمر باتری از حوادث احتمالی هم جلوگیری شود.
آیا خاموش کردن وای فای، بلوتوث و جی پی اس در دوام بیشتر شارژ باتری موثر است؟ روشن بودن وای فای و بلوتوث حتی زمانی که از آنها استفاده نمی کنیم مقداری شارژ مصرف می کنند. اگر قصد استفاده از وای فای را ندارید و بلوتوث یا جی پی اس به کارتان نمی آید، آنها را خاموش کنید؛ چرا که وای فای به صورت دایم به دنبال مودم های نزدیک، بلوتوث به دنبال دستگاه های مجاور و جی پی اس به دنبال ماهواره ها می گردد. در همه این جستجوهای بی ثمر این شارژ باتری است که بیهوده مصرف می شود.
آیا فریز کردن باتری موبایل باعث افزایش قدرت نگهداری شارژ آن می شود؟ وقتی پای باتری های لیتیم یونی در میان است، سرد کردن یا گرم کردن آن نه تنها دردی دوا نمی کند بلکه باعث آسیب بیشتر باتری می شود. بهترین عملکرد این باتری ها در دمای اتاق و در جریان هوا اتفاق می افتد.
برخی از انواع باتری ها در دمای بالا عملکرد نامطلوبی دارند که گاهی قرار دادن آنها در دمای پایین تر تاثیر قابل توجهی بر جلوگیری از کاهش شارژ در آنها دارد؛ بنابراین بهتر است با توجه به نوع باتری مورد استفاده، درباره نحوه نگهداری از آن تصمیم گیری کنیم. مثلا بعضی از باتری ها در شارژ اولیه باید به طور کامل پر شوند و برخی دیگر مانند باتری های لیتیم یونی نیازی به شارژ اولیه کامل ندارند.
جمع بندی امروزه نیاز به استفاده بهینه از باتری و افزایش طول عمر آن بیش از پیش احساس می شود. با بزرگتر شدن صفحه نمایش گوشی ها و به کارگیری پردازنده های قوی در آنها، کار باتری ها در تامین انرژی دشوارتر می شود. در حقیقت مشکل از آنجا نشأت می گیرد که باتری ها نتوانستند به سرعت پردازنده ها به رشد خود ادامه دهند و از قافله پیشرفت عقب ماندند.
هر چند تحقیقاتی برای بهبود این وضعیت در جریان است اما به نظر می رسد راه درازی تا حصول نتیجه باقی است. برخی کمپانی ها در تلاش هستند تا با کاهش توان مصرفی پردازنده ها و سایر اجزای پر مصرف به دوام بیشتر شارژ کمک کنند.
برخی دیگر به دنبال استفاده از متریال جدید در ساختمان باتری ها هستند تا بتوانند تغییری مثبت در افزایش طول عمر باتری ایجاد کنند و عده ای دیگر استفاده از شارژرهای همراه و کاهش مدت زمان شارژ کامل گوشی را چاره کار می دانند.
به هر حال باتری های فعلی دارای طول عمر مشخصی هستند و به مرور زمان و در اثر استفاده رفته رفته کارآیی خود را از دست می دهند اما شناسایی نوع و نحوه درست نگهداری از باتری ها می تواند زمینه استفاده بهینه و طول عمر بیشتر آنها را تا حد زیادی تضمین کند.
